Podczas wielu lat trenowania jednej dyscypliny sportu bardzo prawdopodobnie Twoja motywacja do tego zmieniała się na wszelkie sposoby. Są dni, kiedy nie możesz się doczekać treningu i są momenty, kiedy zupełnie nie masz na niego ochoty. To normalne. Tutaj dowiesz się jak regularnie dbać o swoje chęci do wkładania wysiłku w sport. W tym artykule wskażemy Ci natomiast, jakie trzy potrzeby powinna spełniać Twoja dyscyplina, żebyś rzeczywiście chciał(a) zostać w niej na dłużej.
Potrzeba autonomii
Pierwsza z nich jest związana z naturalną, ludzką potrzebą bycia wolnym i niezależnym. Mianowicie sport, który uprawiasz, powinien być Twoim wyborem. Jeśli to trenerzy lub rodzice odkryli w Tobie predyspozycje do danej dyscypliny, to i tak powinna być Twoja decyzja, czy ją lubisz i chcesz się w nią zaangażować. W końcu to Ty poświęcisz na to swój czas i energię – dobrze, żebyś robił(a) to z przyjemnością.
Jeśli trenowanie spełnia Twoją potrzebę autonomii, to prawdopodobnie zgodzisz się z tymi stwierdzeniami:
- To Twój wybór, że trenujesz ten sport
- Skoro wybrałeś/aś tę dyscyplinę, to za coś ją bardzo lubisz
- Twój sport kształtuje to, kim jesteś i w jakim kierunku się rozwijasz
Potrzeba kompetencji
Sport uczy nowych umiejętności i każdy trenujący chce czuć, że staje się w nich coraz lepszy/a. Potrzeba kompetencji jest realizowana, jeśli tak się dzieje. Jest więc bezpośrednio związana z poczuciem, że się rozwijasz. To tłumaczy, dlaczego mamy dużo większą motywację do trenowania na początku naszej kariery sportowej – kiedy postępy są widoczne z treningu na trening. Dlatego tak ważne jest dbanie o stały rozwój – a o tym, jak to robić, pisaliśmy tutaj.
Nie musisz się martwić o realizowanie potrzeby kompetencji w swojej dyscyplinie sportu, jeśli poniższe twierdzenia odzwierciedlają Twoją sytuację:
- Sport uczy Cię wielu umiejętności fizycznych, technicznych, taktycznych i psychologicznych
- Kompetencje, które wyciągasz ze sportu, przydają Ci się również w życiu codziennym
- Każdy trening i zawody to doświadczenia, które Cię czegoś uczą
Potrzeba relacji
Ostatnia z potrzeb może się wydawać najmniej istotna, a jednak historie ludzkie pokazują, że często jest kluczowa. W końcu człowiek jest istotą społeczną. Sport jest natomiast środowiskiem, w którym ludzie się spotykają. Nie da się uniknąć innych osób – trenerów, drużyny, rywali, kompanów do trenowania. Ba! Wiele zawodników spędza ze swoją grupą treningową więcej czasu w ciągu roku niż z rodziną. To, jakie są więzi w tej grupie jest więc bardzo ważne. Bardzo często to właśnie dobre relacje ze sztabem szkoleniowym i innymi zawodnikami nakręcają nas do dalszego trenowania i szybszego robienia postępów. Z drugiej strony natomiast, łatwiej się odpuszcza trening, na którym mamy spotkać skłóconego kolegę czy nielubianego trenera.
Twoje potrzeby relacji są natomiast dobrze realizowane, jeśli te zdania opisują Twoją rzeczywistość:
- Lubisz chodzić na treningi między innymi ze względu na ludzi, których na nich spotykasz
- Twoje relacje ze sztabem szkoleniowym i grupą treningową są oparte na wzajemnym szacunku i możesz je uznać za pozytywne
- Przebywając w otoczeniu ludzi z Twojego sportu czujesz się dobrze
Czy zostaniesz w swoim sporcie na dłużej?
Jeśli jesteś w stanie się utożsamić z każdym z przykładowych stwierdzeń, to prawdopodobnie trenujesz sport, w którym sam/a z siebie chcesz być coraz lepszy/a. Gratulacje! W takim razie wydaje się, że dziedzina, w której się rozwijasz spełnia Twoje potrzeby autonomii, kompetencji i relacji – a więc nikt nie musi Cię do niej namawiać.
Jakby nie było jednak, sytuacja lubi się zmieniać i warto być czujnym. Jeżeli Twoja motywacja spadła i utrzymuje się na niższym poziomie przez kilka dni lub dłużej, to warto zweryfikować, co się dzieje. Mamy nadzieję, że z powyższymi wskazówkami będzie Ci łatwiej to ustalić. W razie jakichkolwiek wątpliwości jednak, warto zwrócić się o pomoc do psychologa sportu, rodzica czy trenera. Również w procesie zmian możesz potrzebować tych osób, jako wsparcia. A w przypadku ograniczonych możliwości lub pytań – pisz do nas śmiało.
Źródło:
Na podstawie teorii samo-determinacji Deci i Ryan
[…] jednego zawodnika stoi cały zespół ludzi. Wiele badań oraz praktyka pokazują również, że dobre relacje są jedną z podstaw motywacji, a co za tym idzie – […]